(Mk 1, 6b-11) Jan Chrzciciel tak głosił: "Idzie za mną mocniejszy ode mnie, a ja nie jestem godzien, aby się schylić i rozwiązać rzemyk u Jego sandałów. Ja chrzciłem was wodą, On zaś chrzcić was będzie Duchem Świętym". W owym czasie przyszedł Jezus z Nazaretu w Galilei i przyjął od Jana chrzest w Jordanie. W chwili, gdy wychodził z wody, ujrzał rozwierające się niebo i Ducha jak gołębicę zstępującego na siebie. A z nieba odezwał się głos: "Tyś jest mój Syn umiłowany, w Tobie mam upodobanie".
„Tyś jest mój Syn umiłowany, w Tobie mam upodobanie”(Mk 1,11).
Obecna niedziela, zwana niedzielą Chrztu Pańskiego, kończy okres Bożonarodzeniowy.
Jezus jest już dorosłym człowiekiem. Jako trzydziestoletni „Rabbi” – nauczyciel, może według prawa żydowskiego rozpocząć swoją oficjalną działalność.
Jednak już nie Synagoga wyznacza Jezusowi kierunek myślenia i działania, ale Ojciec niebieski, którego św. Marek na razie nazywa „Głosem z nieba”. Nasz Ewangelista pisze swoją Dobrą Nowinę do Hellenistów, którzy mieli do czynienia z filozofią politeistyczną i nie chce, aby Pan Bóg stał się w ich mentalności jednym z powyższych bóstw. Dlatego owo określenie Boga „głos z nieba”.
Warto zwrócić uwagę na to, co mówi Jan Chrzciciel o Jezusie: „ Za mną idzie mocniejszy ode mnie…, ja was chrzciłem wodą, On zaś Duchem Świętym”(Mk 1,7-8).
W NT dla chrześcijanina niezbędny jest chrzest z Ducha Świętego(J 3,5; Dz 1,5).
Stanowi on warunek i podstawę do rozpoczęcia chrześcijańskiego życia (Dz 2,38nn).
Wejdźmy więc głębiej w tajemnicę chrztu świętego, który staje się bramą dal wszystkich sakramentów.
1. Historyczny fakt Chrztu Polski.
Pięć lata temu obchodziliśmy 1050 rocznicę Chrztu Polski.
Przypomnijmy sobie na początku tego roku jeszcze raz o tym wyjątkowym wydarzeniu.
Co skłoniło Mieszka do tego ważnego aktu?
Na pewno ukonstytuowanie państwa polskiego, ale również nadanie od samego początku naszej państwowości właściwej pozycji w Europie.
Przez ten akt Mieszko złączył nas z Lateranem - Stolicą piotrową, wprowadzając Kościół Katolicki do Polski, co w niedalekiej przyszłości doprowadziło do powstania siedziby biskupa misyjnego w Poznaniu 968 roku, a następnie do powstania archidiecezji gnieźnieńskiej, co później zaowocowało koronacją Chrobrego w 1025 roku.
Akt chrztu narodu polskiego wprowadził nas również w cywilizację Łacińską, która już od 1000 lat kształtowała tożsamość narodową i duchową wszystkich państw Europy.
Kościół Zachodni wraz ze św. Benedyktem i Kościół Wschodni ze św. Bazylim ukazali właściwy kierunek duchowy Europie.
Trzeba nam szczególnie dzisiaj, kiedy Europa świadomie zapomina o swoich chrześcijańskich korzeniach, dziękować Bogu za tak jasne i czytelne chrześcijańskie korzenie naszego narodu i je nadal pielęgnować.
2. Chrzest Chrystusa.
Obecna niedziela, zwana niedzielą Chrztu Pańskiego, kończy okres Bożonarodzeniowy.
Pan Jezus rozpoczyna swoje życie publiczne od przyjęcia chrztu w Jordanie z rąk Jana Chrzciciela.
Chociaż chrzest św. Jana był przeznaczony dla grzeszników, Jezus poddał się mu dobrowolnie, aby "wypełnić wszystko, co sprawiedliwe" (Mt 3, 15).
Ten fakt przyjęcia chrztu od Jana jest przejawem "ogołocenia", uniżenia Jezusa wobec całej ludzkości. I na oczach wszystkich dokonuje się Chrystofania i Teofania.
Duch Święty zstępuje na Chrystusa, zapowiadając nowe stworzenie, a Ojciec ukazuje Jezusa jako swego "umiłowanego Syna, w którym ma upodobanie", jak czytamy w dzisiejszej Ewangelii.
Fakt chrztu w Jordanie, zostanie później dopełniony na Golgocie chrztem z Krwi Pan Jezus na krzyżu. Chrystus przez swoją Paschę, otworzył wszystkim ludziom źródło chrztu.
On sam mówi o swojej męce, którą miał wycierpieć w Jerozolimie, jako o "chrzcie", którym miał być ochrzczony. Czytamy w Ewangelii św. Marka:
„Jezus im odparł: «Nie wiecie, o co prosicie. Czy możecie pić kielich, który Ja mam pić, albo przyjąć chrzest, którym Ja mam być ochrzczony?» Odpowiedzieli Mu: «Możemy». Lecz Jezus rzekł do nich: «Kielich, który Ja mam pić, pić będziecie; i chrzest, który Ja mam przyjąć, wy również przyjmiecie”. (Mk 10, 38-39).
Krew i woda, które wypłynęły z przebitego boku Zbawiciela, są zapowiedzią chrztu i Eucharystii, sakramentów nowego życia. Od tej chwili możliwe jest dla nas wszystkich "narodzenie się z wody i z Ducha", by wejść do Królestwa Bożego.
Po swoim zmartwychwstaniu Jezus daje Apostołom taki nakaz: "Idźcie więc i nauczajcie wszystkie narody, udzielając im chrztu w imię Ojca i Syna, i Ducha Świętego. Uczcie je zachowywać wszystko, co wam przykazałem" (Mt 28, 19-20) .
3. Jak jest nazywany ten sakrament?
Katechizm Kościoła Katolickiego (1214-1216) tak definiuje nazwę sakramentu Chrztu:
„Jest nazywany chrztem ze względu na główny obrzęd, przez który jest wypełniany: chrzcić (gr. baptizein) oznacza: "zanurzyć, pogrążyć"; "zanurzenie" w wodzie jest symbolem pogrzebania katechumena w śmierci Chrystusa, z której powstaje przez zmartwychwstanie z Nim jako "nowe stworzenie" (2 Kor 5,17; Ga 6,15).
„Sakrament ten jest także nazywany "obmyciem odradzającym i odnawiającym w Duchu Świętym, ponieważ oznacza i urzeczywistnia narodzenie z wody i z Ducha, bez którego nikt "nie może wejść do Królestwa Bożego" (J 3, 5).
"Obmycie to nazywane jest oświeceniem, ponieważ ci, którzy otrzymują pouczenie (katechetyczne), zostają oświeceni w duchu...". Ochrzczony, otrzymawszy w chrzcie Słowo, "światłość prawdziwą, która oświeca każdego człowieka" (J 1, 9), "po oświeceniu" (Hbr 10, 32) staje się "synem światłości" (1 Tes 5, 5) i samą "światłością" (Ef 5, 8).
4. A jak wyglądała celebracja naszego sakramentu chrztu?
Znaczenie i łaska sakramentu chrztu ukazują się jasno w obrzędach jego celebracji.
Uczestnicząc w nich z uwagą, śledząc czynności i słowa tej celebracji, wierni są wprowadzani w całe bogactwo tego, co ten sakrament oznacza i co urzeczywistnia w każdym neoficie.
Oto opis sakramentu chrztu tłumaczony przez Katechizm Kościoła Katolickiego (1235 – 1243).
Znak krzyża.
Na początku celebracji kapłan znakiem Krzyża na czole wyciska pieczęć Chrystusa na tym, który ma do Niego należeć, i oznacza łaskę odkupienia, jaką Chrystus nabył dla nas przez swój Krzyż.
Głoszenie słowa Bożego.
Następnie kapłan OŚWIECA kandydatów i zgromadzenie prawdą objawioną i pobudza ich do udzielania odpowiedzi wiary, nieodłącznej od chrztu. Chrzest jest bowiem w szczególny sposób "sakramentem wiary", ponieważ jest sakramentalnym wejściem w życie wiary.
Egzorcyzm.
Ponieważ chrzest oznacza wyzwolenie od grzechu i od kusiciela, czyli diabła, dlatego wypowiada się nad kandydatem (lub kilka egzorcyzmów). Namaszcza się go olejem katechumenów lub celebrans kładzie na niego rękę, a on w sposób wyraźny wyrzeka się Szatana.
Wyznanie wiary.
Tak przygotowany kandydat do chrztu może wyznać wiarę Kościoła, której zostanie "powierzony" przez chrzest .
Woda chrzcielna.
Zostaje poświęcona przez modlitwę epikletyczną (albo podczas obrzędów chrztu, albo w czasie Wigilii Paschalnej). Kościół prosi Boga, by przez swojego Syna i mocą Ducha Świętego zstąpił na tę wodę, aby ci, którzy zostaną w niej ochrzczeni, "narodzili się z wody i z Ducha" (J 3, 5).
Obrzęd sakramentu.
Oznacza on i urzeczywistnia śmierć dla grzechu i wejście w życie Trójcy Świętej przez upodobnienie do Misterium Paschalnego Chrystusa. W sposób najbardziej znaczący dokonuje się chrztu przez trzykrotne zanurzenie w wodzie chrzcielnej.
Już od starożytności może on być także udzielany przez trzykrotne polanie wodą głowy kandydata.
W Kościele łacińskim trzykrotnemu polaniu wodą towarzyszą słowa szafarza: "N., ja ciebie chrzczę w imię Ojca i Syna, i Ducha Świętego". Pamiętajmy, że te słowa oznaczają, że sam Jezus Chrystus chrzci.
Namaszczenie krzyżmem świętym.
Dokonuje się wonnym olejem poświęconym przez biskupa, a oznacza dar Ducha Świętego dla neofity. Stał się on chrześcijaninem, to znaczy "namaszczonym" Duchem Świętym, wszczepionym w Chrystusa, który jest namaszczony jako kapłan, prorok i król .
Biała szata.
Ukazuje ona, że ochrzczony "przyoblekł się w Chrystusa" (Ga 3, 27) i zmartwychwstał z Chrystusem. Świeca zapalona od paschału oznacza, że Chrystus oświecił neofitę i że ochrzczeni są w Chrystusie "światłem świata" (Mt 5,14) 31 .
Nowo ochrzczony jest teraz dzieckiem Bożym w Jedynym Synu. Może odmawiać modlitwę dzieci Bożych: "Ojcze nasz".
5. Czym jest dla nas chrzest i jakie teologiczne niesie przesłanie?
Trzy główne przesłanie niesie dla nas chrzest:
- odpuszcza wszystkie grzechy, grzech pierworodny i wszystkie grzechy osobiste, a także wszelkie kary za grzech.
- czyni neofitę "nowym stworzeniem", przybranym synem Bożym, który stał się "uczestnikiem Boskiej natury", członkiem Chrystusa , a z Nim "współdziedzicem" Nieba, świątynią Ducha Świętego.
- włącza w Kościół, to znaczy otwiera nas na pozostałe sakramenty i stajemy się uczestnikami w kapłaństwie Chrystusa, w Jego misji prorockiej i królewskiej.
Podejdźmy dzisiaj do chrzcielnicy, przy której byliśmy chrzczeni, a jeśli to możliwe nawet pojedźmy do tego miasta i Kościoła, aby na chwilę ulęknąć przy niej i podziękować Bogu za wszystkie dary, jakie otrzymaliśmy w tej zbawczej chwili naszego życia.
Niech słowa św. Jana Pawła II z Wadowic z 1979 roku pomogą ci w tym dziękczynieniu za własny chrzest:
„Kiedy patrzę wstecz, widzę, jak droga mojego życia poprzez środowisko tutejsze, poprzez parafię, poprzez moją rodzinę, prowadzi mnie do jednego miejsca, do chrzcielnicy w wadowickim kościele parafialnym. Przy tej chrzcielnicy zostałem przyjęty do łaski Bożego synostwa i wiary Odkupiciela mojego, do wspólnoty Jego Kościoła w dniu 20 czerwca 1920 roku. Chrzcielnicę tę już raz uroczyście ucałowałem w roku tysiąclecia chrztu Polski, jako ówczesny arcybiskup krakowski. Potem uczyniłem to po raz drugi, jak przypomniał ksiądz prałat, na 50 rocznicę mojego chrztu, jako kardynał, a dzisiaj po raz trzeci ucałowałem tę chrzcielnicę, przybywając z Rzymu jako następca św. Piotra.”
